pl/faq.wml (aa0990b8b) - tor-webwml.git

faq.wml

## translation metadata
# Revision: $Revision$
# Translation-Priority: 2-medium
#include "head.wmi" TITLE="Tor FAQ" CHARSET="UTF-8"
<div class="main-column">

<h2>FAQ Tora</h2>
<hr />

<p>Pytania ogólne:</p>
<ul>
<li><a href="#WhatIsTor">Czym jest Tor?</a></li>
<li><a href="#Torisdifferent">Czym różni się Tor od innych serwerów proxy?</a></li>
<li><a href="#CompatibleApplications">Jakich programów mogę używać z Torem?</a></li>
<li><a href="#WhyCalledTor">Czemu się to nazywa Tor?</a></li>
<li><a href="#Backdoor">Czy jest tylna furtka w Torze?</a></li>
<li><a href="#DistributingTor">Czy mogę rozprowadzać Tora na płycie CD mojego
magazynu?</a></li>
<li><a href="#SupportMail">Jak mogę dostać odpowiedź na mój list o Torze?</a></li>
<li><a href="#WhySlow">Czemu Tor jest taki powolny?</a></li>
<li><a href="#Funding">Co Projekt Tor zrobiłby z większymi funduszami?</a></li>
</ul>

<p>Kompilacja i instalacja:</p>
<ul>
<li><a href="#HowUninstallTor">Jak odinstalować Tora?</a></li>
<li><a href="#PGPSigs">Czym są te pliki "sig" na stronie pobierania?</a></li>
<li><a href="#CompileTorWindows">Jak skompilować Tora pod Windows?</a></li>
<li><a href="#VirusFalsePositives">Czemu mój program Tor zdaje się mieć wirusa
lub oprogramowanie szpiegujące?</a></li>
<li><a href="#LiveCD">Czy jest LiveCD lub inna dystrybucja/paczka zawierająca
Tora?</a></li>
</ul>

<p>Uruchamianie Tora:</p>

<p>Uruchamianie klienta Tora:</p>
<ul>
<li><a href="#VidaliaPassword">Tor/Vidalia prosi o hasło w czasie
uruchamiania</a></li>
<li><a href="#ChooseEntryExit">Czy mogę kontrolować, które węzły (lub kraje) są
używane do wchodzenia/wychodzenia?</a></li>
</ul>

<p>Uruchamianie przekaźnika sieci Tora:</p>
<ul>
<li><a href="#RelayFlexible">Jak stabilny musi być mój przekaźnik?</a></li>
<li><a href="#ExitPolicies">Prowadziłbym/prowadziłabym przekaźnik, ale nie chcę
mieć do czynienia z przypadkami nadużyć.</a></li>
<li><a href="#RelayOrBridge">Czy powinienem/am prowadzić normalny przekaźnik,
czy przekaźnik mostkowy?</a></li>
<li><a href="#RelayMemory">Czemu mój przekaźnik Tora zużywa tyle pamięci?</a></li>
<li><a href="#WhyNotNamed">Czemu mój przekaźnik Tora nie ma nazwy?</a></li>
</ul>

<p>Uruchamianie usługi ukrytej Tora:</p>

<p>Anonimowość i bezpieczeństwo:</p>
<ul>
<li><a href="#KeyManagement">Opowiedzcie mi o wszystkich kluczach używanych
przez Tora.</a></li>
</ul>

<p>Alternatywne projeky, których nie robimy (jeszcze):</p>
<ul>
<li><a href="#EverybodyARelay">Powinno się sprawić, by każdy użytkownik Tora był
przekaźnikiem.</a></li>
</ul>

<p>Nadużycie</p>
<ul>
<li><a href="#Criminals">Czy Tor nie umożliwia przestępcom robienia złych
rzeczy?</a></li>
<li><a href="#RespondISP">Jak odpowiadać mojemu dostawcy internetu o moim
przekaźniku wyjściowym?</a></li>
</ul>

<p>Jeśli chcecie poznać odpowiedzi na inne pytania, nie znajdujące się jeszcze
w tej wersji FAQ, spójrzcie na razie na <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ">wiki
FAQ</a>.</p>

<p>
Nazwa "Tor" może odnosić się do kilku różnych komponentów.
</p>

<p>
Oprogramowanie Tor to program, który możesz uruchomić na swoim komputerze i
który pomaga w zachowaniu bezpieczeństwa w Internecie. Tor chroni Cię,
przekazując Twój ruch sieciowy poprzez rozproszoną sieć przekaźników
uruchamianych przez wolontariuszy na całym świecie: zapobiega podglądaniu
Twojego łącza internetowego w celu poznania listy stron, które odwiedzasz, i
zapobiega poznaniu Twojej fizycznej lokalizacji przez strony, które
odwiedzasz. Ten zestaw przekaźników jest nazywany siecią Tora. Możesz
dowiedzieć się więcej o tym, jak działa Tor na <a href="<page
overview>">stronie wprowadzenia</a>.
</p>

<p>
Projekt Tor jest organizacją non-profit (dobroczynną), która zajmuje się i
rozwija oprogramowanie Tor.
</p>

<hr /> <a id="Torisdifferent"></a>
<h3><a class="anchor" href="#Torisdifferent">Czym różni się Tor od innych
serwerów proxy?</a></h3>
<p>
Typowi dostawcy proxy uruchamiają serwer gdzieś w Internecie i umożliwiają
Ci korzystanie z niego do przekierowywania swojego ruchu. To stwarza prostą,
łatwą do utrzymania architekturę. Wszyscy użytkownicy wchodzą i wychodzą
przez ten sam serwer. Dostawca może pobierać opłaty za korzystanie z proxy
lub pokrywać koszty z reklam na serwerze. W najprostszej konfiguracji nie
musisz nic instalować. Wystarczy, że skierujesz swoją przeglądarkę na ich
serwer proxy. Dostawcy prostych proxy są dobrym rozwiązaniem, jeśli nie
chcesz chronić swojej prywatności i anonimowości on-line i ufasz, że
dostawca nie robi nic złego. Niektórzy dostawcy prostych proxy używają SSL,
by zabezpieczyć Twoje połączenia do nich. Może Cię to ochronić przed
lokalnymi podsłuchiwaczami, jak na przykład w kawiarence z darmowym
internetem wifi.
</p>
<p>
Dostawcy prostych proxy dają też pojedynczy niedobry punkt. Wiedzą, kim
jesteś i co oglądasz w Internecie. Mogą obserwować Twój ruch, jak przechodzi
przez ich serwer. W niektórych przypadkach mogą obserwować Twój zaszyfrowany
ruch, gdy przekierowują go do strony Twojego banku lub sklepów
internetowych. Musisz im ufać, że nie robią żadnej z takich rzeczy jak
obserwacja ruchu, wstrzykiwanie własnych reklam w Twój ruch czy zapisywanie
szczegółów o Tobie.
</p>
<p>
Tor przekazuje Twój ruch przez co najmniej 3 różne serwery, zanim wyśle go
do miejsca przeznaczenia. Tor nie zmienia ani nawet nie wie, co przez niego
wysyłasz. Tylko przekierowuje Twój ruch, całkowicie zaszyfrowany, przez sieć
Tora i sprawia, że wyskakuje gdzieś indziej na świecie, całkowicie
nienaruszony. Klient Tora jest wymagany, gdyż zakładamy, że masz zaufanie do
swojego komputera. Klient Tora zarządza szyfrowaniem i wybraną ścieżką przez
sieć Tora. Przekaźniki rozmieszczone na całym świecie tylko przekazują
zaszyfrowane pakiety między sobą.</p>
<p>
<dl>
<dt>Czy pierwszy serwer nie widzi, kim jestem?</dt><dd>Być może. Zły pierwszy z trzech serwerów może widzieć zaszyfrowany ruch Tora
pochodzący z Twojego komputera. Ale ciągle nie wie, kim jesteś i co robisz
przez Tora. Po prostu widzi "Ten adres IP używa Tora". Tor nie jest nigdzie
nielegalny, więc korzystanie z samego Tora jest w porządku. Jesteś ciągle
chroniony/a przed tym, by ten węzeł odkrył, kim jesteś i dokąd idziesz w
Internecie.</dd>
<dt>Czy trzeci serwer nie widzi mojego ruchu?</dt><dd>Być może. Zły trzeci z trzech serwerów może widzieć ruch, który wysłałeś do
Tora. Nie będzie wiedział, kto wysłał te dane. Jeśli używasz szyfrowania,
jak przy odwiedzaniu stron banków czy e-sklepów lub szyfrowanych połączeń do
poczty itd., będzie tylko znał przeznaczenie. Nie będzie widział danych w
strumieniu ruchu.  Jesteś ciągle chroniony/a przed tym, by ten węzeł odkrył,
kim jesteś, a jeśli używasz szyfrowania - także przed zobaczeniem Twoich
danych wysyłanych do ich miejsca przeznaczenia.</dd>
</dl>
</p>

<hr /> <a id="CompatibleApplications"></a>
<h3><a class="anchor" href="#CompatibleApplications">Jakich programów mogę
używać z Torem?</a></h3>

<p>
Są dwa elementy "toryfikacji" programu: anonimowość na poziomie połączenia i
anonimowość na poziomie aplikacji. Anonimowość na poziomie połączenia skupia
się na zapewnianiu tego, by ruch sieciowy aplikacji był wysyłany przez
Tora. Jest to zazwyczaj robione tak, że program jest konfigurowany do
używania Twojego klienta Tora jako serwer pośredniczący (proxy) typu
"socks", ale są też inne sposoby. Jeśli chodzi o anonimowość na poziomie
aplikacji, musisz upewnić się, że informacje wysyłane przez aplikację nie
szkodzą Twojej prywatności. (Nawet jeśli połączenia są przekierowywane przez
Tora, nie jest wskazane przekazywanie takich informacji jak nazwisko.) Ten
drugi krok musi być robiony w każdym programie inaczej, co jest powodem
tego, że nie polecamy jeszcze wielu programów do bezpiecznego używania z
Torem.
</p>

<p>
Większość naszej dotychczasowej pracy skupiła się na przeglądarce
internetowej Firefox. Paczki na <a href="<page download>">stronie
pobierania</a> automatycznie instalują <a href="<page
torbutton/index>">rozszerzenie Torbutton do Firefoksa</a>, jeśli masz
zainstalowanego Firefoksa. Od wersji 1.2.0 Torbutton usuwa wiele problemów
poziomów połączenia i aplikacji.
</p>

<p>
Jest wiele innych programów, których można używać z Torem, ale nie
zbadaliśmy problemów anonimowości poziomu aplikacji w tych programach dość
dobrze, by móc polecić bezpieczną konfigurację. Nasze wiki ma listę
instrukcji <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorifyHOWTO">toryfikacji
poszczególnych aplikacji</a>. Jest też <a
href="hhttps://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/SupportPrograms">lista
aplikacji pomagających w przekierowaniu ruchu sieciowego przez
Tora</a>. Prosimy o dodawanie wpisów do tej listy i pomaganie nam w
utrzymaniu jej w zgodności ze stanem faktycznym!
</p>

<hr /> <a id="WhyCalledTor"></a>
<h3><a class="anchor" href="#WhyCalledTor">Czemu się to nazywa Tor?</a></h3>

<p>
Gdyż Tor jest siecią trasowania cebulowego (ang. The Onion Routing). Gdy
zaczynaliśmy nowy projekt kolejnej generacji i implementację trasowania
cebulowego w 2001-2002, mówiliśmy ludziom, że pracujemy nad trasowaniem
cebulowym, a oni odpowiadali "Fajnie. Ale nad którym?". Nawet jeśli
trasowanie cebulowe stało się terminem powszechnym, Tor narodził się z tego
właściwego <a href="http://www.onion-router.net/">projektu trasowania
cebulowego</a>, prowadzonego przez Laboratorium Badawcze Marynarki Wojennej.
</p>

<p>
(Ma też niezłe tłumaczenie z niemieckiego i tureckiego.)
</p>

<p>
Uwaga: mimo iż pochodzi od skrótu, słowa Tor nie pisze się "TOR". Tylko
pierwsza litera jest wielka. W zasadzie zauważamy kogoś, kto nie przeczytał
naszej strony (i dowiedział się wszystkiego o Torze z artykułów), po tym, że
źle literuje nazwę.
</p>

<hr /> <a id="Backdoor"></a>
<h3><a class="anchor" href="#Backdoor">Czy jest tylna furtka w Torze?</a></h3>

<p>
Nie ma absolutnie żadnego tylnego wejścia do Tora. Nikt nie prosił nas,
abyśmy takie zrobili, a znamy kilku mądrych prawników, którzy mówią, że mało
prawdopodobne jest, by ktoś zmusił nas do zrobienia czegoś takiego w naszej
jurysdykcji (Stany Zjednoczone). Jeśli nas o to poproszą, będziemy z nimi
walczyć, i (jak mówią prawnicy) prawdopodobnie wygramy.
</p>

<p>
Naszym zdaniem umieszczenie tylnego wejścia do systemu Tor byłoby
niesamowicie nieodpowiedzialne względem naszych użytkowników i złym
precedensem w ogóle w dziedzinie oprogramowania do bezpieczeństwa. Jeśli
kiedykolwiek umieścilibyśmy celowe tylne wejście w naszym oprogramowaniu do
bezpieczeństwa, zrujnowałoby to nasze zawodowe reputacje. Nikt już by nigdy
nie zaufał naszym programom &mdash; z doskonałego powodu!
</p>

<p>
Ale to rzekłszy, jest jeszcze sporo subtelnych ataków, których różni ludzie
mogą próbować. Ktoś mógłby podszywać się pod nas, włamać się na nasze
komputery lub coś w tym stylu. Tor jest programem o otwartym kodzie i zawsze
powinieneś/aś sprawdzać kod (lub chociaż pliki różnic od ostatniego
wydania), czy nie ma tam czegoś podejrzanego. Jeśli my (lub inni
dystrybutorzy) nie damy Ci kodu, jest to pewny znak, że dzieje się coś
dziwnego. Powinieneś/aś też sprawdzać <a href="<page
verifying-signatures>">sygnatury PGP</a>, by upewnić się, że nikt nie
grzebał w miejscach dystrybucji.
</p>

<p>
Ponadto, w Torze mogą znaleźć się przypadkowe błędy, które mogłyby wpłynąć
na Twoją anonimowość. Okresowo szukamy i usuwamy błędy związane z
anonimowością, więc zawsze używaj najnowszej wersji Tora.
</p>

<hr /> <a id="DistributingTor"></a>
<h3><a class="anchor" href="#DistributingTor">Czy mogę rozprowadzać Tora na
płycie CD mojego magazynu?</a></h3>

<p>
Oprogramowanie Tor jest <a href="https://www.fsf.org/">Wolnym
Oprogramowaniem (Free Software)</a>. To znaczy, że dajemy Ci prawo do
rozpowszechniania programu Tor, ze zmianami lub bez, za opłatą lub za
darmo. Nie musisz nas pytać o szczególne pozwolenie.
</p>

<p>
Lecz jeśli planujesz rozpowszechniać program Tor, musisz trzymać się naszej
<a href="<gitblob>LICENSE">licencji</a>. W skrócie znaczy to tyle, że musisz
dołączyć nasz plik LICENSE z jakąkolwiek częścią programu Tor, którą
rozpowszechniasz.
</p>

<p>
Większość ludzi zadająca nam to pytanie nie chce rozpowszechniać tylko
programu Tor. Chcą dystrybuować paczki z Torem, które zazwyczaj zawierają
programy <a
href="http://www.pps.jussieu.fr/~jch/software/polipo/">Polipo</a> i <a
href="<page vidalia/index>">Vidalia</a>. Musisz się wtedy trzymać też
licencji tych programów. Oba są pod licencją <a
href="https://www.fsf.org/licensing/licenses/gpl.html">GNU General Public
License</a>. Najprostszym sposobem na spełnienie licencji jest dołączenie
kodu źródłowego tych programów gdziekolwiek, gdzie umieszczasz
paczki. Szukaj paczek "source" ("kod źródłowy") na <a href="<page
vidalia/index>">stronie Vidalii</a> i <a
href="http://www.pps.jussieu.fr/~jch/software/polipo/">stronie pobierania
Polipo</a>.
</p>

<p>
Ponadto, powinieneś/aś uważać, by nie wprowadzać w błąd swoich czytelników
odnośnie tego, czym jest Tor, kto go robi i co on daje (a czego
nie). Przeczytaj nasze <a href="<page trademark-faq>">FAQ o znaku
handlowym</a> po więcej szczegółów.
</p>

<p>
I na koniec, powinieneś/aś zdawać sobie sprawę z tego, że nowe wersje
programu Tor wydajemy często i czasem dokonujemy zmian niezgodnych
wstecz. Więc jeśli rozprowadzasz konkretną wersję programu Tor, może ona nie
być obsługiwana &mdash; ani nawet działać &mdash; już sześć miesięcy
później. Tak jest z każdym oprogramowaniem dotyczącym bezpieczeństwa, które
jest aktywnie rozwijane.
</p>

<hr /> <a id="SupportMail"></a>
<h3><a class="anchor" href="#SupportMail">Jak mogę dostać odpowiedź na mój list
o Torze?</a></h3>

<p>
Wiele osób wysyła listy do deweloperów Tora prywatnie lub na nasze
wewnętrzne <a href="<page contact>">listy mailingowe</a>, z pytaniami
dotyczącymi swojej konfiguracji &mdash; nie mogą sprawić, by firewall
działał, nie mogą skonfigurować Polipo itd. Czasem nasi ochotnicy mogą
odpowiedzieć na te pytania, ale zazwyczaj muszą spędzać większość czasu na
zadaniach programistycznych, dzięki którym zyskamy więcej ludzi. Jest to
zwłaszcza prawdą, gdy na Twoje pytanie jest już odpowiedź w <a href="<page
documentation>">dokumentacji</a> lub w tym FAQ.
</p>

<p>
Tak więc, jeśli nie odpowiadamy na Twój list, najpierw sprawdź stronę z <a
href="<page documentation>">dokumentacją</a>, oraz to FAQ, by sprawdzić, czy
na Twoje pytanie nie ma już gotowej odpowiedzi. Potem przeczytaj <a
href="http://www.catb.org/~esr/faqs/smart-questions.html">"Jak mądrze
zadawać mądre pytania"</a>. Jeśli to nie pomoże, mamy <a href="<page
documentation>#Support">kanał IRC</a>, gdzie możesz zadawać pytania (ale
jeśli ciagle będą źle sformułowane lub nie o Torze, tam też pewnie nie
dostaniesz wielu odpowiedzi). W ostateczności, ludzie na <a href="<page
documentation>#MailingLists" >liście mailingowej or-talk</a> mogą Ci dać
parę wskazówek, jeśli inni doznali tych samych problemów, co Ty. Najpierw
jednak przejrzyj <a href="http://archives.seul.org/or/talk/">archiwa</a>.
</p>

<p>
Inną strategią jest <a href="<page docs/tor-doc-relay>">prowadzenie
przekaźnika sieci Tor przez jakiś czas</a>, lub <a href="<page
donate>">dotacja pieniędzy</a> <a href="<page volunteer>">albo czasu</a> na
naszą sprawę. Chętniej zwrócimy uwagę na pytania osób, które pokazały
zainteresowanie i poświęcenie, by dać coś społeczności Tora.
</p>

<p>
Jeśli znajdziesz swoją odpowiedź, zostań na kanale IRC lub liście
mailingowej i odpowiadaj na pytania od innych.
</p>

<hr /> <a id="WhySlow"></a>
<h3><a class="anchor" href="#WhySlow">Czemu Tor jest taki powolny?</a></h3>

<p>
Jest wiele powodów, dlaczego sieć Tora jest w tej chwili powolna.
</p>

<p>
Zanim odpowiemy na to pytanie, powinieneś/aś zdać sobie sprawę, że Tor nigdy
nie będzie działał błyskawicznie. Twój ruch sieciowy jest przekierowywany
przez komputery ochotników z różnych części świata i pewne wąskie gardła i
przestoje zawsze będą obecne. Nie oczekuj, że przez Tora osiągniesz
przepustowość w stylu uczelni.
</p>

<p>
Ale to wszystko nie znaczy, że nie można polepszyć stanu rzeczy. Aktualna
sieć Tora jest dość mała w porównaniu z liczbą ludzi, którzy próbują jej
używać, a wielu z tych ludzi nie rozumie lub nie obchodzi ich, że Tor nie
może teraz dać sobie rady z obciążeniem powodowanym przez współdzielenie
plików.
</p>

<p>
Jeśli chcesz bardziej wyczerpującą odpowiedź, przeczytaj <a
href="https://blog.torproject.org/blog/why-tor-is-slow">wiadomość na blogu
Rogera o tym temacie</a>, która zawiera zarówno szczegółowy PDF, jak i
towarzyszące wideo.
</p>

<p>
Jak możesz pomóć?
</p>

<ul>

<li>
<a href="<page docs/tor-doc-relay>">Skonfiguruj swojego Tora, by przekazywał
ruch innych</a>. Pomóż uczynić sieć Tora dość dużą, byśmy mogli obsłużyć
wszystkich ludzi, którzy chcą prywatności i bezpieczeństwa w Internecie.
</li>

<li>
<a href="<page gui/index>">Pomóż uczynić Tora łatwiejszym w
użyciu</a>. Potrzebujemy zwłaszcza ludzi, którzy pomogą ułatwić konfigurację
Tora jako przekaźnika sieci. Ponadto, potrzebujemy pomocy w stworzeniu
jasnej, prostej dokumentacji, która poprowadzi ludzi w procesie
konfiguracji.
</li>

<li>
Są pewne wąskie gardła w aktualnej sieci Tora. Pomóż nam zaprojektować
eksperymenty, które pozwolą na wyśledzenie i zademonstrowanie, gdzie są
problemy, a wtedy my będziemy mogli bardziej skupić się na ich naprawieniu.
</li>

<li>
Jest kilka kroków, które każdy może podjąć, by polepszyć wydajność Tora. <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/FireFoxTorPerf">Możesz
skonfigurować Firefoksa, by lepiej radził sobie z Torem</a>, <a
href="http://www.pps.jussieu.fr/~jch/software/polipo/tor.html">możesz używać
Polipo z Torem</a>, lub spróbować <a href="<page download>">zainstalować
najnowszą wersję Tora</a>. Jeśli to podziała, pomóż innym, dokumentując, co
zrobiłeś, i dając nam o tym znać.
</li>

<li>
Tor wymaga też trochę zmian architektury. Jedną z ważnych zmian jest
rozpoczęcie dostarczania <a href="#EverybodyARelay">lepszej obsługi ludziom,
którzy prowadzą przekaźniki sieci</a>. Pracujemy nad tym, a skończymy
szybciej, jeśli uda nam się spędzić przy tym więcej czasu.
</li>

<li>
Pomóż robić inne rzeczy, abyśmy my mogli się zająć tym, co trudne. Zastanów
się chwilę nad swoimi umiejętnościami i zainteresowaniami, po czym <a
href="<page volunteer>">zajrzyj na naszą stronę dla ochotników</a>.
</li>

<li>
Pomóż znaleźć sponsorów dla Tora. Czy pracujesz dla firmy lub agencji
rządowej, która używa Tora lub korzysta z anonimowości w Internecie, np. by
dyskretnie przeglądać strony internetowe konkurencji, lub łączyć się z
serwerami w czasie podróży bez odkrywania swoich powiązań? Jeśli Twoja
organizacja ma interes w tym, by sieć Tora działała, prosimy skontaktuj się
z nimi odnośnie wspierania Tora. Bez sponsorów, Tor stanie się jeszcze
wolniejszy.
</li>

<li>
Jeśli nie możesz pomóc na żaden z powyższych sposobów, możesz pomóc
indywidualnie, poprzez <a href="<page donate>">złożenie skromnej dotacji dla
naszej sprawy</a>. To się przydaje!
</li>

</ul>

<hr /> <a id="Funding"></a>
<h3><a class="anchor" href="#Funding">Co Projekt Tor zrobiłby z większymi
funduszami?</a></h3>

<p>
W tej chwili mamy około 1800 przekaźników sieci, ze średnim ruchem 150
MB/s. Mamy kilkaset tysięcy aktywnych użytkowników. Ale sieć Tora nie jest
jeszcze samopodtrzymująca się.
</p>

<p>
Jest sześć głównych spraw programistycznych i związanych z utrzymaniem,
które wymagają uwagi:
</p>

<ul>

<li>
Skalowalność: musimy ciągle skalować i decentralizować architekturę Tora, by
mógł obsłużyć tysiące przekaźników i miliony użytkowników. Zbliżająca się
wersja stabilna jest ważnym krokiem ku lepszemu, ale jest jeszcze wiele do
zrobienia w następnej kolejności, by utrzymać Tora szybkiego i stabilnego.
</li>

<li>
Wsparcie użytkowników: Z taką liczbą użytkowników, wiele osób ciągle zadaje
pytania, oferuje pomoc w innych sprawach itd. Potrzebujemy dobrej, jasnej
dokumentacji i musimy poświęcić trochę wysiłku na koordynację wolontariuszy.
</li>

<li>
Obsługa przekaźników sieci: sieć Tora jest prowadzona przez wolontariuszy,
ale oni wymagają uwagi z usuwaniem błędów, tłumaczeniem, czemu coś nie
działa, przypominaniem o aktualizacjach itd. Sama sieć jest czymś wspólnym i
ktoś musi poświęcić trochę energii, by operatorzy przekaźników byli
zadowoleni. Musimy też popracować nad <a href="#RelayOS">stabilnością</a> na
niektórych systemach &mdash; np. przekaźniki Tora mają aktualnie problemy na
Win XP.
</li>

<li>
Łatwość obsługi: Poza dokumentacją, musimy też popracować nad użytecznością
samego oprogramowania. W skład tego punktu wchodzą: instalatory, przejrzyste
GUI, łatwa konfiguracja do współpracy z innymi aplikacjami, i generalnie
zautomatyzowanie wszystkich trudnych i mylących kroków w Torze. Zaczęliśmy
już pracę nad tym poprzez <a href="<page gui/index>">konkurs na GUI</a>, ale
znacznie więcej pracy pozostało &mdash; użyteczność oprogramowania do
prywatności nigdy nie była łatwa.
</li>

<li>
Bodźce: Musimy popracować nad sposobami zachęcania ludzi do konfigurowania
swoich Torów jako przekaźników sieci i węzłów wyjściowych, zamiast tylko
jako klientów. <a href="#EverybodyARelay">Musimy sprawić, by łatwo było stać
się przekaźnikiem i musimy dać ludziom bodźce, by to robili.</a>
</li>

<li>
Badania: Obszar komunikacji anonimowej jest pełen niespodzianek i pułapek. W
naszym wolnym czasie pomagamy prowadzić najważniejsze konferencje o
anonimowości i prywatności, jak <a
href="http://petsymposium.org/">PETS</a>. Zidentyfikowaliśmy zestaw
kluczowych <a href="<page volunteer>#Research">pytań badawczych do Tora</a>,
które pomogą nam dowiedzieć się, jak zabezpieczyć Tora przed różnymi
istniejącymi atakami. Oczywiście, za tymi pytaniami kryją się dalsze.
</li>

</ul>

<p>
Robimy postępy w każdej z tych rzeczy, ale w tym tempie <a
href="#WhySlow">sieć Tora rośnie szybciej niż deweloperzy mogą
nadążyć</a>. Teraz jest idealny moment na dodanie kilku deweloperów do
sprawy, byśmy mogli kontynuować wzrost sieci.
</p>

<p>
Jesteśmy także zainteresowani wzięciem się za problemy powiązane, jak
ochrona przed cenzurą.
</p>

<p>
Jesteśmy dumni z bycia <a href="<page sponsors>">sponsorowanymi i
wspieranymi</a> przez Omidyar Network, International Broadcasting Bureau,
Bell Security Solutions, Electronic Frontier Foundation, kilka agencji
rządowych i grup badawczych, i setki prywatnych osób, które włożyły swój
wkład w projekt.
</p>

<p>
Jednak, to wsparcie jest niewystarczające, by Tor był na bieżąco ze zmianami
w obszarze prywatności w Internecie. Prosimy <a href="<page donate>">złóż
dotację</a> do projektu lub <a href="<page contact>">skontaktuj się</a> z
naszym dyrektorem wykonawczym, by dowiedzieć się, jak dokonywać większych
wpłat lub grantów.
</p>

<hr /> <a id="HowUninstallTor"></a>
<h3><a class="anchor" href="#HowUninstallTor">Jak odinstaloawć Tora?</a></h3>

<p>
To zależy całkowicie od tego, jak go zainstalowano i jaki posiadasz system
operacyjny. Jeśli zainstalowałeś/aś paczkę, to ta paczka zna sposób, by się
odinstalować. Paczki dla Windows zawierają programy
odinstalowujące. Prawidłowy sposób na całkowite usunięcie Tora, Vidalii,
Torbuttona dla Firefoksa i Polipo na dowolnym systemie Windows jest
następujący:
</p>

<ol>
<li>Na pasku zadań kliknij prawym klawiszem na Vidalię (zielona cebula lub
czarna głowa) i wybierz wyjście.</li>
<li>Kliknij prawym klawiszem na pasek zadań i uruchom Menadżera Zadań. Szukaj
tor.exe na liście procesów. Jeśli działa, kliknij go prawym klawiszem i
wybierz Zakończ Proces.</li>
<li>Kliknij przycisk Start, przejdź do Programy, Vidalia, wybierz Odinstaluj
(Uninstall). To usunie dystrybucję Vidalii, która zawiera Tora i Polipo.</li>
<li>Uruchom Firefoksa. Przejdź do menu Narzędzia, wybierz Dodatki. Wybierz
Torbutton. Kliknij przycisk Odinstaluj.</li>
</ol>

<p>
Jeśli nie będziesz trzymać tych kroków (na przykład próbując odinstalować
Vidalia, Tor i Polipo gdy jeszcze działają), będziesz musiał/a ponownie
uruchomić komputer i ręcznie usunąć katalog "Program Files\Vidalia Bundle".
</p>

<p>
Na systemie Mac OS X, trzymaj się <a href="<page
docs/tor-doc-osx>#uninstall">instrukcji odinstalowania</a>.
</p>

<p>
Jeśli instalowałeś/aś ze źródła, obawiam się, że może nie być łatwego
sposobu na odinstalowanie. Ale patrząc z jasnej strony, domyślnie wszystko
instaluję się do /usr/local/, a tam powinno łatwo być zauważyć nowe rzeczy.
</p>

<hr /> <a id="PGPSigs"></a>
<h3><a class="anchor" href="#PGPSigs">Czym są te pliki "sig" na stronie
pobierania?</a></h3>

<p>
To są podpisy PGP, byście mogli zweryfikować, że plik, który pobraliście,
jest dokładnie tym, który daliśmy do ściągnięcia.
</p>

<p>
Proszę przeczytać stronę o <a href="<page verifying-signatures>">weryfikacji
podpisów</a>, by dowiedzieć się więcej.
</p>

<hr /> <a id="CompileTorWindows"></a>
<h3><a class="anchor" href="#CompileTorWindows">Jak skompilować Tora pod
Windows?</a></h3>

<p>
Spróbuj wykonać kroki podane w <a
href="<gitblob>doc/tor-win32-mingw-creation.txt">
tor-win32-mingw-creation.txt</a>.
</p>

<p>
(Ale zauważ, że nie musisz własnoręcznie kompilować Tora, by go
używać. Większość ludzi po prostu używa paczek dostępnych na <a href="<page
download>">stronie pobierania</a>.)
</p>

<hr /> <a id="VirusFalsePositives"></a>
<h3><a class="anchor" href="#VirusFalsePositives">Czemu mój program Tor zdaje
się mieć wirusa lub oprogramowanie szpiegujące?</a></h3>

<p>
Czasami przesadnie czułe wykrywacze wirusów i programów szpiegujących pod
Windows podnoszą alarm na niektórych częściach binarki Tora dla
Windows. Według nas to są prawdopodobnie fałszywe pozytywne wyniki &mdash; w
końcu rynek antywirusowy i antyszpiegowski to i tak gra w
zgadywanie. Skontaktuj się z producentem swojego oprogramowania i wytłumacz,
że masz program, która daje fałszywe pozytywne wyniki. Albo wybierz lepszego
producenta.
</p>

<p>
W międzyczasie, zachęcamy nie brać tego tylko na nasze słowo. Naszym
zadaniem jest dawanie kodu źródłowego; jeśli jesteś zaniepokojony/a, proszę
<a href="#CompileTorWindows">skompiluj program własnoręcznie</a>.
</p>

<hr /> <a id="LiveCD"></a>
<h3><a class="anchor" href="#LiveCD">Czy jest LiveCD lub inna dystrybucja/paczka
zawierająca Tora?</a></h3>

<p>
W chwili obecnej nie ma żadnego oficjalnego LiveCD. Ciągle szukamy dobrych
rozwiązań i próbujemy zrozumieć implikacje różnych rozwiązań na
bezpieczeństwo i anonimowość. W międzyczasie przejrzyj poniższą listę i
wybierz według własnego uznania:
</p>

<p>
LiveCD:
</p>

<ol>
<li><a href="https://amnesia.boum.org/">The (Amnesic) Incognito Live System</a>
jest systemem typu Live, którego celem jest zachowanie Twojej prywatności i
anonimowości:
<ul>
<li> Wszystkie wychodzące połączenia do Internetu są zmuszane do przechodzenia
przez sieć Tora.</li>
<li> Na lokalnych urządzeniach przechowywania danych nie jest zostawiany żaden
ślad, chyba że jawnie o to poproszono.</li>
<li> Zawiera programy Firefox, Tor, Torbutton, graficzny kontroler Tora Vidalia,
program do rozmów Pidgin i mnóstwo innego oprogramowania.</li>
<li> Opiera się na systemie Debian GNU/Linux i zawiera środowisko pulpitu GNOME.</li>
</ul>
<li><a href="http://tork.sourceforge.net/wiki/index.php/LiveCD">TorK LiveCD</a>
jest oparta na Knoppiksie z naciskiem na przyjazność dla użytkownika. Możesz
pracować anonimowo lub nie-anonimowo, podczas gdy TorK próbuje ciągle Cię
informować o konsekwencjach Twoich działań. TorK LiveCD jest
eksperymentalne, więc celem jest dostarczanie regularnie kolejnych wersji
przez rok 2007 i później.</li>
<li><a href="http://mandalka.name/privatix/">Privatix LiveCD/USB</a> jest
opartym na Debianie systemem zawierającym Tora, Firefoksa i Torbuttona,
które mogą zapisywać zakładki i inne ustawienia lub dane na zaszyfrowanym
kluczu USB</li>
</li>
</ol>

<p>
Paczki dla Windows:
</p>

<ol>
<li><a href="<page torbrowser/index>">Paczka Tora z przeglądarką</a> dla Windows
zawiera prekonfigurowaną przeglądarkę internetową i zawiera wszystkie
niezbędne elementy, więc możesz jej używać z dysku USB.</li>
<li><a href="http://janusvm.com/">JanusVM</a> to jądro Linuksa i oprogramowanie
działającej w VMWare, które siedzi między Twoim komputerem z Windowsem a
Internetem, upewniając się, że Twój ruch internetowy jest wymazywany i
anonimizowany.</li>
</ol>

<p>
Aktualnie nieutrzymywane, według naszej wiedzy:
</p>

<ol>
<li>Polippix / Privatlivets Fred jest duńskim, opartym na Knoppiksie LiveCD z
Torem i programami do szyfrowania telefonii IP. <a
href="http://polippix.org/">Informacje i pobieranie</a>.</li>
<li>ELE to Linux LiveCD skupione na oprogramowaniu związanym z
prywatnością. Zawiera Tora, a możesz go pobrać z <a
href="http://www.northernsecurity.net/download/ele/">http://www.northernsecurity.net/download/ele/</a>.</li>
<li>Anonym.OS to LiveCD podobne do powyższych, ale oparte na OpenBSD zamiast na
Linuksie, by zapewnić maksymalne bezpieczeństwo. Zostało zaprojektowane od
podstaw, by zapewniać anonimowość i bezpieczeństwo, ma więc kilka cech i
ograniczeń niespotykanych w innych LiveCD (związanych z Torem lub
nie). Więcej informacji i pobieranie Anonym.OS jest na stronie <a
href="http://theory.kaos.to/projects.html">Kaos.Theory</a>.</li>
<li>Phantomix to LiveCD do anonimowego surfowania i czatowania, oparte na
najnowszej wersji systemu KNOPPIX. Zawiera prekonfigurowane Provoxy, Tora i
Polipo. Można je pobrać ze <a href="http://phantomix.ytternhagen.de/">strony
Phantomix</a>.</li>
</ol>

<p>
Proszę się z nami skontaktować, jeśli znacie jakieś inne.
</p>

<hr /> <a id="VidaliaPassword"></a>
<h3><a class="anchor" href="#VidaliaPassword">Tor/Vidalia prosi o hasło w czasie
uruchamiania</a></h3>

<p>
Vidalia porozumiewa się z oprogramowaniem Tor poprzez "port kontrolny"
Tora. Port ten pozwala Vidalii otrzymywać aktualizacje statusu od Tora,
żądać nowej tożsamości, konfigurować ustawienia Tora etc. Za każdym razem,
gdy Vidalia uruchamia Tora, ustawia losowe hasło dla portu kontrolnego Tora,
by uniemożliwić innym aplikacjom łączenie się z portem kontrolnym i
potencjalnie zepsucie Twojej anonimowości.
</p>

<p>
Zwykle ten proces tworzenia i ustawiania losowego hasła kontroli przebiega w
tle. Są jedna trzy sytuacje, w których Vidalia może poprosić Cię o hasło:
</p>

<ol>
<li>Vidalia i Tor już działają. Na przykład może to mieć miejsce, gdy
zainstalowano paczkę z Vidalią i próbujesz uruchomić Paczkę Tora z
Przeglądarką. W tym przypadku musisz zamknąć starą Vidalię i Tora, zanim
uruchomisz nową.
</li>
<li>Vidalia uległa awarii, ale Tor działa dalej z ostatnim znanym losowym
hasłem. Po ponownym uruchomieniu Vidalii, generuje ona nowe hasło losowe,
ale nie może porozumieć się z Torem, gdyż hasła losowe są inne. <br />Jeśli
okno dialogowe z prośbą o hasło ma przycisk Reset, możesz go kliknąć, a
Vidalia ponownie uruchomi Tora z nowym, losowym hasłem kontroli. <br />Jeśli
nie widzisz przycisku Reset lub Vidalia nie może za Ciebie ponownie
uruchomić Tora, możesz ręcznie naprawić problem. Po prostuuruchom menadżer
procesów lub zadań i zakończ proces Tor. Potem użyj Vidalii do ponownego
uruchomienia Tora i wszystko znów będzie działać.
</li>
<li>Skonfigurowano Tora tak, by działał jako usługa Windows NT. Gdy Tor jest tak
skonfigurowany, uruchamia się wraz z systemem. Jeśli skonfigurowano Tora do
uruchamiania się jako usługa z Vidalii, utworzone i zapisane zostało losowe
hasło dla Tora. Po uruchomieniu systemu Tor startuje i używa zapisanego
losowego hasła. Logujesz się i uruchamiasz Vidalię. Vidalia próbuje
porozumieć się z już uruchomionym Torem. Vidalia generuje losowe hasło, ale
jest ono inne niż hasło zapisane w usłudze Tora. Musisz przekonfigurować
Tora, by nie działał jako usługa. Przeczytaj wpis w FAQ o <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#HowdoIrunmyTorrelayasanNTservice">uruchamianiu
Tora jako usługi Windows NT</a> po więcej informacji o tym, jak usunąć
usługę Tora.
</li>
</ol>

<hr /> <a id="ChooseEntryExit"></a>
<h3><a class="anchor" href="#ChooseEntryExit">Czy mogę kontrolować, które węzły
(lub kraje) są używane do wchodzenia/wychodzenia?</a></h3>

<p>
Tak. Możesz ustawić preferowane węzły wejściowe i wyjściowe, jak również
poinformować Tora, których węzłów nie chcesz używać. Następujące opcje mogą
być dodane do Twojego pliku konfiguracyjnego "torrc" lub podane na linii
poleceń:
</p>
<dl>
  <dt><tt>EntryNodes $fingerprint,$fingerprint,...</tt></dt>
    <dd>Lista preferowanych węzłów do używania przy pierwszym skoku w obwodzie,
jeśli możliwe.
    </dd>
  <dt><tt>ExitNodes $fingerprint,$fingerprint,...</tt></dt>
    <dd>Lista preferowanych węzłów do używania przy ostatnim skoku w obwodzie, jeśli
możliwe. 
    </dd>
  <dt><tt>ExcludeNodes $fingerprint,$fingerprint,...</tt></dt>
    <dd>Lista węzłów, których nigdy nie używać do budowania obwodu. 
    </dd>
  <dt><tt>ExcludeExitNodes $fingerprint,$fingerprint,...</tt></dt>
    <dd>Lista węzłów, których nigdy nie wybierać do wyjścia. Węzły podane w
<tt>ExcludeNodes</tt> są automatycznie na tej liście. 
    </dd>
</dl>
<p>
<em>Nie zalecamy używania tych opcji</em> &mdash; są przeznaczone do testów
i mogą zniknąć w przyszłych wersjach. Najlepsze bezpieczeństwo, jakie może
dać Tor, dostajesz gdy zostawisz Torowi wybór ścieżki; zmiana węzłów
wejściowych / wyjściowych może zepsuć Twoją anonimowość na sposoby, których
nie rozumiemy.
</p>
<p>
Opcje <tt>EntryNodes</tt> i <tt>ExitNodes</tt> są traktowane jako prośba, co
znaczy, że jeśli te węzły są wyłączone lub wydają się działać wolno, Tor
dalej będzie ich unikał. Możesz sprawić, że te opcje będą obowiązkowe
ustawiając <tt>StrictExitNodes 1</tt> lub <tt>StrictEntryNodes 1</tt>
&mdash; ale jeśli tak zrobisz, Twoje połączenia przez Tora przestaną
działać, jeśli wszystkie podane przez Ciebie węzły staną się
nieosiągalne. Zobacz <a
href="https://www.torproject.org/documentation.html.en#NeatLinks">strony
statusu Tora</a>, by znaleźć węzły, które można wybrać.
</p>
<p>
Zamiast <tt>$fingerprint</tt> możesz podać też 2-literowy kod kraju według
ISO3166 w nawiasach klamrowych (na przykład {de}) lub wzorzec adresów IP (na
przykład 255.254.0.0/8) lub nazwę węzła. Upewnij się, że nie ma spacji
między przecinkami a elementami list. 
</p>
<p>
Jeśli chcesz się dostać do usługi bezpośrednio przez interfejs SOCKS Tora
(np. używając SSH przez connect.c), innym rozwiązaniem jest ustawienie
wewnętrznego odwzorowania w pliku konfiguracyjnym, korzystając z
<tt>MapAddress</tt>. Przeczytaj stronę podręcznika, by poznać szczegóły.
</p>

<hr /> <a id="RelayFlexible"></a>
<h3><a class="anchor" href="#RelayFlexible">Jak stabilny musi być mój
przekaźnik?</a></h3>

<p>
Naszym celem jest uczynienie uruchomienia przekaźnika Tora czynnością łatwą
i wygodną:
</p>

<ul>
<li>Tor ma wbudowaną obsługę <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#LimitBandwidth">ograniczania
przepustowości</a>. Ponadto, jeśli masz szybkie łącze, ale chcesz ograniczać
liczbę bajtów na dzień (czy tydzień, czy miesiąc), które dajesz innym,
sprawdź <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#Hibernation">możliwość
hibernacji</a>.
</li>
<li>Każdy przekaźnik Tora ma <a href="#ExitPolicies">politykę wyjścia</a>, która
określa, jakie rodzaje połączeń wychodzących są dozwolone lub zabronione z
danego przekaźnika. Jeśli nie chcesz pozwalać ludziom na wychodzenie z
Twojego przekaźnika, możesz skonfigurować go tak, by pozwalał na połączenia
tylko do innych przekaźników Tora.
</li>
<li>Jeśli przekaźnik czasem będzie offline, to w porządku. Serwery katalogowe
szybko to zauważają i przestają ogłaszać dany przekaźnik. Postaraj się
jednak, by nie zdarzało się to zbyt często, gdyż przerwie to połączenia
korzystające z przekaźnika w chwili jego rozłączenia.
</li>
<li>Dobrze radzimy sobie z przekaźnikami mającymi dynamiczne adresy IP &mdash;
po prostu zostaw opcję konfiguracji adresu pustą, a Tor spróbuje zgadnąć.
</li>
<li>Jeśli Twój przekaźnik jest za NATem i nie zna swojego publicznego IP (np. ma
adres IP postaci 192.168.x.y), musisz ustawić przekierowanie
portów. Przekierowywanie połączeń TCP jest zależne od systemu, ale <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#ServerForFirewalledClients">ten
wpis w FAQ</a> podaje kilka przykładów, jak to wykonać.
</li>
<li>Twój przekaźnik pasywnie oszacuje i ogłosi swoją ostatnią przepustowość
łącza, by przekaźniki o szerszym łączu przyciągały więcej użytkowników, niż
te o wąskim łączu. Zatem posiadanie przekaźnika z wolnym łączem też jest
przydatne.
</li>
</ul>

<hr /> <a id="RunARelayBut"></a> <a id="ExitPolicies"></a>
<h3><a class="anchor" href="#ExitPolicies">Prowadziłbym/prowadziłabym
przekaźnik, ale nie chcę mieć do czynienia z przypadkami nadużyć.</a></h3>

<p>
Wspaniale. To właśnie po to zaimplementowaliśmy polityki wyjścia.
</p>

<p>
Każdy przekaźnik Tora ma politykę wyjścia, która określa, jakie rodzaje
połączeń wychodzących są dozwolone lub zabronione z danego
przekaźnika. Polityki wyjścia są rozprowadzane do klientów Tora poprzez
katalog, więc klienci automatycznie unikną wybierania przekaźników, które
odmówiłyby wyjścia do ich zamierzonych miejsc. W ten sposób każdy przekaźnik
może decydować o usługach, hostach i sieciach, do których chce zezwalać na
połączenia, w oparciu o możliwości nadużyć i własną sytuację. Przeczytaj
wpis do FAQ o <a href="<page faq-abuse>#TypicalAbuses">sprawach, które można
napotkać w razie używania domyślnej polityki wyjścia</a>, po czym przeczytaj
<a
href="https://blog.torproject.org/blog/tips-running-exit-node-minimal-harassment">wskazówki
prowadzenia węzła wyjściowego z minimalnym narażeniem</a> Mike'a Perry'ego.
</p>

<p>
Domyślna polityka wyjścia pozwala na dostęp do wielu popularnych usług
(np. przeglądania sieci), ale <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#DefaultPorts">ogranicza</a>
niektóre ze względu na możliwości nadużyć (np. pocztę) i niektóre, w których
sieć Tora nie mogłaby wytrzymać ilości danych (np. domyślne porty
współdzielenia plików). Możesz zmienić swoją politykę wyjścia z karty
"Sharing" ("Współdzielenie") w programie Vidaila lub poprzez ręczną edycję
swojego pliku <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#torrc">torrc</a>.
Jeśli chcesz uniknąć większości, jeśli nie całości, możliwości nadużyć,
ustaw ją na "reject *:*" (lub wyłącz wszystkie opcje w programie
Vidalia). To ustawienie oznacza, że Twój przekaźnik będzie wykorzystywany do
przekazywania ruchu wewnątrz sieci Tora, ale nie do połączeń do zewnętrznych
stron lub innych usług.
</p>

<p>
Jeśli zezwolisz na połączenia wychodzące, upewnij się, że działa
rozwiązywanie nazw (czyli Twój komputer jest w stanie poprawnie rozwiązywać
adresy internetowe). Jeśli są jakieś zasoby, do których Twój komputer nie
może dotrzeć (na przykład, jesteś za restrykcyjną zaporą ogniową lub filtrem
zawartości), prosimy o jawne wykluczenie ich w Twojej polityce wyjścia
&mdash; w innym przypadku miałoby to wpływ też na użytkowników Tora.
</p>

<hr /> <a id="RelayOrBridge"></a>
<h3><a class="anchor" href="#RelayOrBridge">Czy powinienem/powinnam prowadzić
normalny przekaźnik, czy przekaźnik mostkowy?</a></h3>

<p><a href="<page bridges>">Przekaźniki mostkowe</a> (lub w skrócie "mostki")
są <a href="<page docs/tor-doc-relay>">przekaźnikami Tora</a>, które nie są
umieszczane na listach w głównym katalogu Tora. To znaczy, że nawet jeśli
dostawca Internetu lub rząd próbujący filtrować połączenia do sieci Tora
prawdopodobnie nie będzie mógł zablokować wszystkich mostków.
</p>

<p>Bycie normalnym przekaźnikiem a mostkiem to prawie ta sama konfiguracja:
jest to tylko kwestia tego, czy Twój przekaźnik jest umieszczany na
publicznych listach, czy nie.
</p>

<p>W tej chwili na świecie jest mała liczba miejsc, które filtrują połączenia
do sieci Tora. Dlatego posiadanie dużej liczby mostków obecnie jest tylko
środkiem zapasowym a) w przypadku, gdy sieć Tora faktycznie jest gdzieś
blokowana, i b) dla ludzi chcących dodatkowej warstwy zabezpieczenia, gdyż
martwią się tym, że ktoś pozna, że adres, z którym się kontaktują, jest
adresem IP publicznego przekaźnika Tora.
</p>

<p>Masz więc prowadzić normalny przekaźnik, czy mostek? Jeśli masz szybkie
łącze, zdecydowanie normalny przekaźnik &mdash; przekaźniki mostkowe nie są
bardzo wykorzystywane obecnie. Jeśli chcesz <a href="#ExitPolicies">być
wyjściem</a>, powinieneś/aś prowadzić normalny przekaźnik, gdyż potrzebujemy
więcej wyjść. Jeśli nie możesz być wyjściem i masz niską przepustowość
łącza, rzuć monetą. Dziękujemy za zgłoszenie!
</p>

<hr /> <a id="RelayMemory"></a>
<h3><a class="anchor" href="#RelayMemory">Czemu mój przekaźnik Tora zużywa tyle
pamięci?</a></h3>

<p>Jeśli Twój przekaźnik zużywa więcej pamięci niż być chciał/a, oto kilka
wskazówek, jak zmniejszyć tę ilość:
</p>

<ol>
<li>Jeśli jesteś na Linuksie, może napotykasz błędy z fragmentacją pamięci w
implementacji malloc w glibc. To znaczy, że jeśli Tor zwalnia pamięć z
powrotem do systemu, części pamięci są pofragmentowane, więc ciężko ich użyć
ponownie. Paczka Tora jest wydawana z implementacją malloc z OpenBSD, która
nie ma aż tylu błędów związanych z fragmentacją (ale ceną jest większe
użycie procesora). Możesz powiedzieć Torowi, by używał tej implementacji
malloc: <tt>./configure --enable-openbsd-malloc</tt></li>

<li>Jeśli prowadzisz szybki przekaźnik, co znaczy, że masz otwartych wiele
połączeń TLS, prawdopodobnie tracisz wiele pamięci na werwnętrzne bufory
OpenSSL (ponad 38kB na gniazdo). Załataliśmy OpenSSL, by <a
href="http://archives.seul.org/or/dev/Jun-2008/msg00001.html">bardziej
agresywnie zwalniał nieużywaną pamięć na bufory</a>. Jeśli zainstalujesz
OpenSSL 1.0.0-beta5, proces kompilacji Tora automatycznie rozpozna i
skorzysta z tej cechy.</li>

<li>Jeśli jesteś na systemie Solaris, OpenBSD, NetBSD, lub starym FreeBSD, Tor
prawdopodobnie uruchamia osobne procesy zamiast używać wątków. Rozważ zmianę
na <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#RelayOS">lepszy
system operacyjny</a>.</li>

<li>Jeśli dalej nie możesz sobie poradzić z wykorzystaniem pamięci, rozważ
zmniejszenie przepustowości łącza, którą zgłasza Twój przekaźnik. Zgłaszanie
mniejszej przepustowości oznacza, że będziesz przyciągać mniej użytkowników,
więc Twój przekaźnik nie powinien urosnąć aż tak bardzo. Spójrz na opcję
<tt>MaxAdvertisedBandwidth</tt> na stronie podręcznika.</li>

</ol>

<p>
Powiedziawszy to wszystko, szybkie przekaźniki Tora używają dużo
RAMu. Nierzadko szybkie przekaźniki używają 500-1000 MB pamięci.
</p>

<hr /> <a id="WhyNotNamed"></a>
<h3><a class="anchor" href="#WhyNotNamed">Czemu mój przekaźnik Tora nie ma
nazwy?</a></h3>

<p>
W chwili obecnej używamy następujących sposobów na określenie, czy Twój
przekaźnik powinien mieć nazwę:<br />
</p>
<ul>
<li>Nazwa nie jest przypisana do innego klucza. Istniejące przypisania są
usuwane po 6 miesiącach nieaktywności przekaźnika.</li>
<li>Przekaźnik musi działać przez co najmniej 2 tygodnie.</li>
<li>Żaden inny router nie chciał tej nazwy w poprzednim miesiącu.</li>
</ul>

<hr /> <a id="KeyManagement"></a>
<h3><a class="anchor" href="#KeyManagement">Opowiedzcie mi o kluczach używanych
przez Tora.</a></h3>

<p>
Tor używa wielu różnych kluczy, mając na uwadze trzy cele: 1) szyfrowanie w
celu zapewnienia prywatności danych wewnątrz sieci Tora, 2) autentykacja
(weryfikacja tożsamości), by klienci wiedzieli, że przesyłają dane do tych
przekaźników, do których chcieli, 3) podpisy, by wszyscy klienci posiadali
ten sam zestaw przekaźników sieci.
</p>

<p>
<b>Szyfrowanie</b>: po pierwsze, wszystkie połączenia w sieci Tor korzystają
z szyfrowania TLS, więc obserwatorzy zewnętrzni nie mogą dowiedzieć się, dla
którego obwodu dana komórka jest przeznaczona. Ponadto, klient Tora uzgadnia
efemeryczny klucz szyfrujący z każdym przekaźnikiem w obwodzie, by tylko
węzeł wyjściowy mógł przeczytać komórki. Obie strony wyrzucają klucz obwodu,
gdy ulega on zamknięciu, więc logowanie ruchu i włamanie się do przekaźnika
w celu odkrycia klucza nie podziała.
</p>

<p>
<b>Uwierzytelnianie</b>: Każdy przekaźnik sieci Tora ma publiczny klucz
deszyfrujący zwany "kluczem cebulowym". Gdy klient Tora uruchamia obwody, na
każdym kroku <a
href="<svnprojects>design-paper/tor-design.html#subsec:circuits">żąda, by
przekaźnik sieci udowodnił znajomość swojego klucza cebulowego</a>. Tym
sposobem, pierwszy węzeł w ścieżce nie może podszyć się pod resztę
ścieżki. Każdy przekaźnik zmienia swój klucz raz w tygodniu.
</p>

<p>
<b>Koordynacja</b>: Skąd klienci wiedzą, jakie są przekaźniki i skąd wiedzą,
że mają do nich właściwe klucze? Każdy przekaźnik ma "długoterminowy"
publiczny klucz podpisujący, zwany "kluczem tożsamości". Każde centrum
katalogowe ponadto ma "katalogowy klucz podpisujący". Centra katalogowe <a
href="<gitblob>doc/spec/dir-spec.txt">dostarczają podpisane listy</a>
wszystkich znanych przekaźników sieci, a w tej liście jest zestaw
certyfikatów od każdego przekaźnika (samopodpisanych ich kluczem
tożsamości), określających ich klucze, położenia, polityki wyjścia itd. Więc
jeśli atakujący nie kontroluje serwerów katalogowych, nie może oszukać
klientów, by używali innych przekaźników sieci.
</p>

<p>
Skąd klienci wiedzą, jakie są centra katalogowe? Oprogramowanie Tor zawiera
wbudowaną listę położeń i kluczy publicznych każdego centrum
katalogowego. Więc jedynym sposobem na oszukanie użytkowników, by korzystali
z fałszywej sieci Tora jest danie im specjalnie zmodyfikowanej wersji
programu.
</p>

<p>
Skąd użytkownicy wiedzą, że dostali właściwy program? Gdy wydajemy kod
źródłowy lub paczkę, podpisujemy ją cyfrowo, używając <a
href="http://www.gnupg.org/">GNU Privacy Guard</a>. Przeczytaj <a
href="<page verifying-signatures>">instrukcje odnośnie weryfikacji podpisów
Tora</a>.
</p>

<p>
Aby być pewnym, że coś naprawdę jest podpisane przez nas, powinieneś/aś
spotkać się z nami osobiście i otrzymać kopię odcisku palca naszego klucza
GPG, lub powinieneś/aś znać kogoś, kto tak zrobił. Jeśli martwisz się
atakiem na tym poziomie, zalecamy zaangażować się ze społecznością związaną
z bezpieczeństwem i zacząć poznawać ludzi.
</p>

<hr /> <a id="EverybodyARelay"></a>
<h3><a class="anchor" href="#EverybodyARelay">Powinno się sprawić, by każdy
użytkownik Tora był przekaźnikiem.</a></h3>

<p>
Wymaganie, by każdy użytkownik Tora był przekaźnikiem pomogłoby w skalowaniu
sieci, by mogła obsłużyć wszystkich użytkowników, a <a
href="hhttps://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#RelayAnonymity">prowadzenie
przekaźnika Tora może pomóc Twojej anonimowości</a>. Jednak wielu
użytkowników Tora nie może być dobrymi przekaźnikami &mdash; na przykład
część klientów Tora pracuje za restrykcyjnymi zaporami ogniowymi, łączy się
przez modem lub w inny sposób nie są przystosowane do przekierowywania
ruchu. Dostarczenie obsługi tym klientom jest ważną częścią dostarczania
efektywnej anonimowości wszystkim, gdyż wielu użytkowników Tora podlega tym
samym lub podobnym ograniczeniom, a dołączenie tych klientów zwiększa
rozmiar zbioru anonimowości.
</p>

<p>
To rzekłszy, chcemy zachęcać użytkowników do prowadzenia przekaźników, więc
to, czego naprawdę chcemy, to uproszczenie procesu uruchamiania i
utrzymywania przekaźnika. Poczyniliśmy duży postęp z łatwą konfiguracją w
ciągu ostatnich kilku lat: Vidalia ma łatwy interfejs konfiguracji
przekaźnika i obsługuje też uPnP. Tor jest dobry w automatycznym
sprawdzaniu, czy jest dostępny i jak dużą przepustowość łącza może
zaoferować.
</p>

<p>
Jest jednak pięć kroków, którymi musimy się najpierw zająć:
</p>

<p>
Po pierwsze, musimy ustabilizować pracę Tora jako przekaźnika na wszystkich
popularnych systemach. Główną platformą pozostającą do zrobienia jest
Windows, planujemy zająć się tym ostatecznie w 2009. Przeczytaj sekcję 4.1
<a
href="https://www.torproject.org/press/2008-12-19-roadmap-press-release">naszego
planu rozwojowego</a>.
</p>

<p>
Po drugie, dalej potrzebujemy poprawienia automatycznego szacowania
dozwolonej przepustowości łącza. Przeczytaj punkt 7 w <a href="<page
volunteer>#Research">sekcji badań na stronie wolontariuszy</a>: "Tor nie
działa zbyt dobrze, gdy przekaźniki mają asymetryczne łącze (np. kablówka
czy DSL)". Możliwe, że <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorFAQ#TransportIPnotTCP">zmiana
na transport UDP</a> jest najprostszą odpowiedzią &mdash; co z drugiej
strony nie jest wcale bardzo prostą odpowiedzią.
</p>

<p>
Po trzecie, musimy popracować na skalowalnością, zarówno sieci (jak przestać
wymagać, by każdy przekaźnik mógł się połączyć z każdym innym) i katalogów
(jak przestać wymagać, by wszyscy użytkownicy Tora wiedzieli o wszystkich
przekaźnikach). Takie zmiany mogą mieć wielki wpływ na potencjalną i
rzeczywistą anonimowość. Przeczytaj sekcję 5 dokumentu <a
href="<svnprojects>design-paper/challenges.pdf">Wyzwania</a>, by poznać
szczegóły. Ponownie, transport UDP by tu pomógł.
</p>

<p>
Po czwarte, musimy lepiej zrozumieć ryzyka płynące z umożliwienia
napastnikowi wysyłania ruchu przez Twój przekaźnik, gdy Ty zaczynasz swój
własny ruch anonimowy. <a
href="http://freehaven.net/anonbib/#back01">Trzy</a> <a
href="http://freehaven.net/anonbib/#clog-the-queue">różne</a> dokumenty <a
href="http://freehaven.net/anonbib/#torta05">badawcze</a> opisują sposoby na
identyfikację przekaźników w obwodzie poprzez kierowanie ruchu przez
węzły-kandydatów i szukanie obniżania w ruchu w czasie, gdy obwód jest
aktywny. Te ataki zatykające nie są tak straszne w kontekście Tora, dopóki
przekaźniki nie są klientami. Ale jeśli próbujemy zachęcić więcej klientów
do bycia przekaźnikami (czy jako <a href="<page bridges>">przekaźniki
mostkowe</a>, czy zwykłe przekaźniki), to musimy lepiej zrozumieć to
zagrożenie i nauczyć się je łagodzić.
</p>

<p>
Po piąte, możemy potrzebować jakiegoś schematu bodźców do zachęcana ludzi,
by przekierowywali ruch innych lub zostali węzłami wyjściowymi. Tu są nasze
<a href="https://blog.torproject.org/blog/two-incentive-designs-tor">bieżące
pomysły na bodźce Tora</a>.
</p>

<p>
Prosimy o pomoc przy każdym z tych punktów!
</p>

<hr /> <a id="Criminals"></a>
<h3><a class="anchor" href="#Criminals">Czy Tor nie umożliwia przestępcom
robienia złych rzeczy?</a></h3>

<p>
By poznać odpowiedź na to i inne pytania, odwiedź nasze <a href="<page
faq-abuse>">FAQ o nadużyciach Tora</a>.
</p>

<hr /> <a id="RespondISP"></a>
<h3><a class="anchor" href="#RespondISP">Jak odpowiadać mojemu dostawcy
Internetu o moim przekaźniku wyjściowym?</a></h3>

<p>
Zestaw szablonów dobrych odpowiedzi dostawcom internetu został <a
href="https://trac.torproject.org/projects/tor/wiki/TheOnionRouter/TorAbuseTemplates">zebrany
tutaj</a>.
</p>

<hr />

</div>

#include <foot.wmi>

tor-webwml.git

put the svn properties back